Bài viết hôm nay chia sẻ cách chăm sóc cây chôm chôm dựa trên kinh nghiệm thực tế và những thông tin tham khảo từ các nguồn uy tín. Chôm chôm là loại cây ăn trái khá dễ trồng, dễ chăm, nhưng để đạt được năng suất cao và hạn chế sâu bệnh, chúng ta cần nắm rõ quy trình chăm sóc.
Lợi ích của việc chăm sóc cây chôm chôm đúng cách
Chôm chôm là một loại cây nhiệt đới phổ biến tại Việt Nam, được nhiều hộ gia đình trồng để lấy trái kinh doanh hoặc phục vụ nhu cầu trong gia đình. Khi chăm sóc đúng cách, cây sẽ có những lợi ích sau:
- Tăng năng suất và chất lượng quả: Quả sai, vỏ tươi, cơm dày, vị ngọt và hương thơm đặc trưng.
- Giảm sâu bệnh: Cây khoẻ, đề kháng tốt giúp hạn chế đáng kể các loại nấm, sâu đục trái, rệp hại lá…
- Tiết kiệm chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật: Thời gian và công sức chăm sóc cũng được tối ưu hoá, không lạm dụng phân và thuốc.
- Tăng hiệu quả kinh tế: Năng suất cao, chất lượng quả tốt, giá thành bán ra ổn định hơn.
Để có được những lợi ích này, bạn cần nắm rõ điều kiện trồng, cách bón phân, tưới nước, cắt tỉa và cả các biện pháp kiểm soát sâu bệnh. Đừng lo lắng nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm, hãy tham khảo tiếp nội dung dưới đây.
Thời điểm và điều kiện thích hợp để trồng chôm chôm
Thông thường, người dân chọn trồng chôm chôm vào đầu mùa mưa (từ tháng 4 đến tháng 5) vì lúc này đất ẩm, cây dễ bám rễ và đỡ công tưới. Nếu trồng vào mùa khô hoặc dịp nắng nóng, bạn cần che mát tạm thời cho cây và tưới bổ sung nước thường xuyên.
Bạn cũng cần lưu ý những điều kiện dưới đây để cây có thể phát triển khoẻ mạnh:
- Nhiệt độ: Khoảng 22 – 30°C là lý tưởng. Nếu nhiệt độ quá cao (trên 40°C) hoặc quá thấp (dưới 20°C) kéo dài, cây có thể rụng hoa, rụng trái.
- Đất trồng: Nên là đất thịt pha cát, đất phù sa, tơi xốp, tầng canh tác dày. Độ pH từ 5 – 6.5. Đảm bảo thoát nước tốt nhưng vẫn giữ ẩm vừa phải.
- Lượng mưa, tưới tiêu: Cây ưa ẩm. Khi thiếu nước, dễ dẫn đến rụng lá, thưa trái. Khi úng nước, cây bị thối rễ, có nguy cơ nhiễm bệnh nấm.
- Ánh sáng: Cây chôm chôm cần ánh nắng để quang hợp, nhưng giai đoạn cây non có thể cần che bớt nắng gắt buổi chiều.
Nếu vườn của bạn nằm trong vùng khí hậu thuận lợi, bạn đã sẵn sàng cho khâu trồng cây. Tiếp theo, chúng ta tìm hiểu rõ quy trình cách chăm sóc cây chôm chôm để cây mau lớn, trái to, vị ngọt và chất lượng cao nhất.
Quy trình cách chăm sóc cây chôm chôm hiệu quả
Đây là phần quan trọng nhất của bài viết cách chăm sóc cây chôm chôm. Sau đây là các hướng dẫn chi tiết
Chuẩn bị hố trồng và khoảng cách trồng
Trước hết, bạn cần đào hố hoặc làm mô cao ráo, đường kính hố khoảng 60 – 80cm, sâu 40 – 50cm. Sau đó:
- Bón lót 5 – 10kg phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh vào hố.
- Nếu đất xấu, bổ sung thêm 200 – 300g phân NPK (chẳng hạn 15-15-15).
- Đặt bầu cây con vào giữa hố, lấp đất vừa ngang mặt bầu, cắm cọc cố định thân để tránh gió lay.
Khoảng cách trồng tuỳ theo điều kiện canh tác, thông thường:
- Trên đất tốt: 8m x 8m hoặc 10m x 10m.
- Đất xấu hơn: có thể trồng dày hơn, nhưng tối thiểu 6 – 7m một cây để đảm bảo đủ ánh sáng, không tranh chấp dinh dưỡng.
Cách chăm sóc cây chôm chôm trong việc tưới nước và giữ ẩm
- Giai đoạn cây non (năm đầu):
- Tưới nước 1 – 2 lần/ngày nếu trời quá nắng.
- Cẩn thận không để đất úng nước, có thể rải rơm hoặc cỏ khô xung quanh gốc để giữ ẩm.
- Giai đoạn cây phát triển tán (năm thứ 2 – 3):
- Cây đã khoẻ hơn, có tán lá che phủ gốc. Duy trì tưới 2 – 3 ngày một lần, đảm bảo đất đủ ẩm.
- Mùa mưa, chú ý thoát nước, tránh để rễ cây bị ngập lâu.
- Giai đoạn chuẩn bị và ra hoa, đậu trái:
- Trong thời kỳ cây ra hoa và đậu trái (tháng 3 – 4 hoặc tuỳ theo vùng và cách xử lý ra hoa), cần tưới nước đều đặn, đặc biệt tránh để cây thiếu nước làm hoa khô, trái rụng.
- Sau đậu trái, có thể giảm tưới một chút cho cây không bị úng, cân bằng độ ẩm để trái phát triển ổn định.
Bón phân đúng thời điểm
Để giúp bạn nắm rõ hơn về lượng phân bón ở từng giai đoạn, mời bạn tham khảo bảng dưới đây:
| Giai đoạn cây | Lượng phân đề xuất (mỗi gốc) | Tần suất |
|---|---|---|
| Năm 1 (1 – 12 tháng) | 50 – 100g NPK 15-15-15 + 3 – 5 kg phân hữu cơ | Cứ 1 – 1,5 tháng bón/lần |
| Năm 2 (13 – 24 tháng) | 200 – 300g NPK 15-15-15 + 5 – 7 kg phân hữu cơ | 2 tháng bón/lần |
| Năm 3 (25 – 36 tháng) | 400 – 500g NPK 15-15-15 + 7 – 10 kg phân hữu cơ | 2 tháng bón/lần (trước ra hoa và sau đậu trái) |
| Sau thu hoạch | 5 – 10 kg phân hữu cơ + 300 – 400g NPK 15-15-15 | Bón 1 lần, kết hợp tỉa cành, vệ sinh vườn |
Có thể hoà loãng phân NPK với nước rồi tưới gốc. Đối với phân rải khô, nên xới nhẹ lớp đất quanh tán cây để phân dễ thấm vào đất.
Lưu ý trong cách chăm sóc cây chôm chôm:
- Sau mỗi đợt bón, tưới nước ngay để phân tan, tránh để phân tồn đọng trên mặt đất.
- Kết hợp phân bón lá vi lượng (như trung vi lượng kẽm, Bo…) tuỳ giai đoạn, để cây phát triển cành lá khoẻ, hoa thụ phấn tốt, tỷ lệ đậu trái cao.
- Không bón quá liều, gây xót rễ, rụng hoa hoặc giảm chất lượng trái.
Tỉa cành, tạo tán
- Năm đầu: Sau khi trồng, cắt ngọn ở độ cao tầm 60 – 80cm để kích thích cây mọc nhiều cành ngang. Mỗi gốc chỉ giữ 3 – 4 cành khoẻ, phân bố đều quanh thân.
- Năm 2 – 3: Thường xuyên tỉa bỏ cành vượt, cành khô, cành mọc đan chéo, cành tăm hỏng. Đảm bảo tán cây thông thoáng, đủ ánh sáng.
- Sau mỗi vụ thu hoạch: Tiến hành tỉa bỏ những cành già yếu, cành sâu bệnh, xén nhẹ đọt để cây ra cành mới chuẩn bị cho vụ kế tiếp.
Việc tỉa cành giúp giảm sâu bệnh, giúp chất dinh dưỡng tập trung nuôi cành chính và phát triển trái đều, to đẹp.
Kiểm soát cỏ dại, vệ sinh vườn
- Thường xuyên làm cỏ quanh gốc, tránh cỏ dại hút hết dinh dưỡng.
- Có thể sử dụng rơm, cỏ khô hoặc mùn cưa để phủ gốc, giữ ẩm, đồng thời hạn chế cỏ mọc.
- Thu gom lá rụng, cành khô đem tiêu huỷ, giữ cho môi trường sạch sẽ, giảm mầm mống nấm bệnh.
Các bệnh thường gặp khi chăm sóc chôm chôm và cách phòng trừ
Dù chôm chôm được xem là cây ít sâu bệnh so với một số loại cây ăn trái khác, bạn cũng nên chủ động theo dõi, phòng trừ các đối tượng sau trong cách chăm sóc cây chôm chôm:
- Bệnh nấm hại lá và trái
- Triệu chứng: Lá bị đốm nâu, khô cháy, trái non thâm đen và rụng.
- Cách phòng: Giữ vườn thông thoáng, tỉa bớt lá già, tránh để ẩm ướt kéo dài. Dùng các loại thuốc gốc đồng hay thuốc đặc trị nấm theo hướng dẫn.
- Rệp sáp, rệp muội
- Triệu chứng: Bám ở mặt dưới lá, cành non, hút nhựa khiến lá xoăn lại, hoa bị rụng.
- Cách phòng: Phun dầu khoáng sinh học, kết hợp cắt tỉa cành để giảm mật độ. Bà con cũng có thể nuôi kiến vàng hoặc sử dụng biện pháp sinh học an toàn.
- Sâu đục trái
- Triệu chứng: Sâu đục lỗ trên vỏ trái, làm trái bị hỏng, rụng sớm.
- Cách phòng: Thu gom trái hư đem tiêu huỷ, sử dụng bẫy đèn, bẫy pheromone để bắt sâu trưởng thành. Khi cần thiết, dùng thuốc sinh học an toàn với liều lượng hợp lý.
- Bệnh thán thư trên trái
- Triệu chứng: Những vết nâu, thâm, hoặc đốm đen trên vỏ trái, lan rộng rất nhanh khi gặp ẩm độ cao.
- Cách phòng: Giữ vườn khô thoáng, không tưới phun mưa thời kỳ trái đang chín. Sử dụng thuốc đặc trị nấm theo chỉ dẫn.
Lưu ý khi dùng bất kỳ loại thuốc bảo vệ thực vật nào, bạn cũng cần tuân thủ thời gian cách ly an toàn, tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng cũng như bảo vệ môi trường.
Kết luận về cách chăm sóc cây chôm chôm
Như vậy, cách chăm sóc cây chôm chôm hiệu quả đòi hỏi chúng ta tỉ mỉ trong từng khâu: từ chuẩn bị đất trồng, tưới tiêu, bón phân, đến cắt tỉa, phòng trừ sâu bệnh và vệ sinh vườn tược. Cây chôm chôm không khó “chiều” nếu bạn nắm vững các nguyên tắc trên. Sau mỗi vụ, hãy quan sát, đánh giá và rút kinh nghiệm để mùa trái năm sau càng bội thu hơn.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian tìm hiểu tại Butterscotchblankees. Chúc bạn sớm có những chùm chôm chôm sai trĩu cành, ngọt lịm và đẹp mắt!
